In-GORETTI-ble Explorer

Asya, Lupang tinubuan ng Kabihasnan|
Ni:James Moleno

Sinasabing tatlong bansa ang unang tinubuan ng kabihasnan. Ito ay ang China,Mesopotamia at India. Bakit nga ba dito umusbong ang sinaunang kabihasnan?, Dahil ang mga bansang ito ay malalapit sa mga ilog o lambak.Bakit sa ilog o lambak? Dahil dito  sila kumukuha ng mga pagkain katulad ng isda at iba pang yamang tubig. Lamabak dahil nakaka kita sila ng mga hayop, at dito sila nangangaso.

 

Ang Mesopotamia (Galing sa salitang griyego  meo ibig sabihin ay “pagitan” at potamos o “ilog”)

Ang Mesopotamia ay napapaligiran ng dalawang malalakig ilog. Ang Ilgog Euphrates at Tigris. Ang Mesopotamia ay nabansangang fertile crescent. Ang Fertile crescent ay mayroong matatabang lupa,dahil ito sa anyong tubig na nakapaligid dito. Dito nahubog o nag simula ang kabihasnang Sumer,Babylonia, Akkad at mga Assyria. 

Kabihasnang Sumer
Ang bandang timog ng bansang Mesopotamia ay tinatawag na Sumer.Sa Sumer nakatira ang mga taong hindi Semitiko.Sa bawat estado ay mayroon matatagpuan na templo na tinatawag na ziggurat.
Ang ziggurat ay ang nagsisilbing tahanan ng patron o diyos ng isang lugar,baggamat ito’y temple mga pari lamang ang nakakapasok dito sila ay tinatawag na anthropomorphic dahil ang kanilang diyos ay may katangian taglay ng mga tao.Ang paraan ng pagsusulat ng mga Sumerians ay tinatawag na cuneiform na nanga huhulugang wedge-shape.Sribe naman ang mga bihasa sa pagsusulat nito. Pinatuyong putik o Clay tablet ang tawag sa sinusulatan nila at stylus sa panulat nila.
Mayroon silang naimbentong sasakyan na tinatawag na chariot,ito ay may dalawang o apat na mga gulong at gawa sa Woven basket,ginagamit nila ito sa kanilang transportasyon.
 

Akkad
UR ang pangunahing lungsod nila at pinamumunuan ni Ur Nammu, ang lungsod na ito naging  kapital o kabisera ng isang imperyo na kumalaban sa Akkadian. 2100 b.c.e – sandaling nabawi ni Ur ang kapangyarihan nito pinamunuan ng mga  sumer at akkad, at nagpaggawa rin ng ziggurat si Ur Nammu sa Ur.Sa ilalim ng pamumuno ng apo ni ur nammu na si ibbi-su ang ur ay bumagsak sa pagdating ng mga Amorite at hurrian sa Mesopotamia.   

Babylon
Ang bayblon ay napakalas ma lungsod at humantong ito sa pagsakop ng Mesopotamia sa pag hahari ni Hammurabi mula 1792-1750 b.c.e.Ang
Hammurabi’s code o batas ni Hammurabi ay pinakamalaking ambag sa sinaunang tao sa kabihasnan.

Assyria

Ay matatagpuan sa  sa bulubunduking rehiyon nasa hilaga ng babylonia. Ng rehiyon na ito ay mula sa ilog tigris hanggang sa kabundukan ng Armenia. Shamshi-Addad I (18138 B.C.E – 1781 B.C.E) – napasakamay niya ang Ashur ang unang kabisera ng Assyria. Ngunit ng pumanaw si Ahamshi Addad I ay bumagsak ang imperyo ng assyra at nagging bukas ito para salakayin.

   

Kabihasnang India(250 b.c.e)- ang kabihasnan sa indi ay umusbong sa Ilog indus.Na ngayon ay bahagi na ng Pakistan.Maraming naiambag ang kabihasnan sa India tulad ng medesina,relihiyon,matematika at marami pang iba.

Kabihasnang indus- ang lambak-ilog ng indus at ganges ay matatagpuan satimog asya. May mga daanan na nag sisilbing daanan sa transportasyon,ito ay ang Khyber pass.Dito umusbong ang dalawang Lungsod na Mohenjo-daro At harrapa. Ang Harrapa at Mohenjo-daro ay isang maunlad na lungsod kung saan gawa ang kanilang bahay sa putik.Ngunit ngayon ay renaissance nalang ang natitira.Maraming nag sasabi na binaha daw ang dalawang lungsod kaya ito nabura,maraming teorya kung bakit ito nawala.

Kabihasnang China

Nagsimula ito sa Ilog Huang ho o China’s Sorrow.Tinatawag itong China’s sorrow dahil pag ito ay umapaw ay maraming nawawalan ng tirahan,negosyo,at mga mahal sa buhay.Kinalaunan nag karooon ng iba’t ibang dinastiya ang bansang China, Ang una ay ang Shang. Ang mga dinastiya ay nag tatagal kapag nasakanila pa ang “mandato ng kangit” na nangahuhlugan na biyaya galing sa langit, kapag ito ay nawala mayroon nadaw bagong pamilya na binibiyayaan ang langit.Mga naiambag ng China: Sulatang papel,Taosim,Confucianism at marami pag iba.
Maraming naitulong satin ang Sinaunang kabihasnan. Sakanila nangaling ang pag usbong ng medesina,pamumuhay,apoy,pag luto pagsulat at marami pang iba.Marpat nating pasalamatan ang ating ninuno para rito,Dahil kung wala sila,wala rin tayong gagamitin ngayon na mas lalo pa nating papalawigin. MABUHAY ANG MGA ASYANO!

salamat :) MABUHAY!